(Artikel van Jacqueline Vonk, bestuurder Lumens, d.d. 5 februari 2025)
De maatschappelijke en politieke dynamiek in Nederland daagt ons als sociale professionals uit om met hernieuwde vastberadenheid onze rol in de samenleving vorm te geven. In de basis hebben mensen zorgen over hun bestaanszekerheid: financiën, huisvesting, et cetera… Tegelijkertijd heeft het vertrouwen in instituten en overheden een flinke deuk opgelopen, waardoor men niet meer weet wie er antwoord kan geven. Waar moet je dan naartoe met je vraag?
Als sociale professional ben je in de basis en in de leefwereld van mensen aanwezig. Naast de wijkagent en huisarts ziet de sociale professional in de woon- en leefwereld van mensen wat er speelt en kan daar als geen ander de verbinding leggen. In deze tijd meer dan ooit van belang, omdat de angst voor bestaanszekerheid steeds weer geprojecteerd wordt op ‘de schuld van de ander’. Hiermee wordt deze ‘andere’ weggezet en gaan we niet meer met elkaar in verbinding. Snelle oplossingen worden daarbij te vaak gepresenteerd als antwoorden op complexe vraagstukken, met als resultaat een nog verdere groei van de kloof tussen mensen.
Deze dynamiek speelt al een tijdje. Gelukkig merken we dat mensen hier dan ook genoeg van krijgen. Vanuit ons werk zien, horen en voelen we dat steeds meer mensen het zat zijn om tegenover elkaar te (moeten) staan. De roep om meer verbinding, begrip en compassie wordt luider. De tijd is rijp om daar vanuit sociaal werk nog meer de schijnwerpers op te zetten.
In 2025 staan wij als welzijnsorganisatie met overtuiging aan de lat. Ons werk draait om mensen: gezien en gehoord worden is een diepgewortelde menselijke behoefte die een sleutelrol speelt in onze aanpak. Want oplossingen komen niet van boven. Oplossingen ontstaan in de kracht van samenwerking en door wederzijdse steun.
De maatschappelijke rol versterken
We laten 2024 achter ons als een moeilijk jaar, maar met een duidelijke les: onze rol in het verbinden van mensen is onmisbaar. In 2025 is het tijd om dit niet alleen te omarmen, maar ook uit te dragen. Onze successen en verhalen maken zichtbaar wat sociaal werk mogelijk maakt. Dit zijn geen abstracte successen, maar concrete verhalen van echte mensen. Verhalen zoals dat van Richard en Betoul, die ons laten zien hoe ons werk voorbij de klok van 17.00 uur reikt en wat er allemaal mogelijk is als we samen de verantwoordelijkheid nemen. Zoals Jan Rotmans in zijn zeer inspirerende en hoopvolle stuk DE ONDERSTROOM stelt:
“We bevinden ons in grimmige tijden en in de bovenstroom zijn de golven hoog. Maar de onderstroom bepaalt het ritme van de toekomst en daarin gebeuren mooie dingen. Dus voor wie hoop wil houden, kijk naar wat er in de onderstroom allemaal gebeurt.”
“ Je kan er laatdunkend over doen, maar bedenk: wat nu groot is ontstond klein. Dus blijf niet staan kijken, maar doe mee met de onderstroom en maak hem sterker.”
De roep om een cultuur van warmte, medeleven en verbinding klinkt overal om ons heen. Dit is geen tijd om mensen weg te zetten als anders, maar juist om te zoeken naar wat ons verbindt. Samenwerking, het adresseren van behoeften en het bouwen van vertrouwen zijn hierin essentieel.
Een gedeelde verantwoordelijkheid
Wij staan in 2025 niet meer bescheiden in onze rol. Met onze inwoners, partners en netwerken bouwen we aan een cultuur waarin we successen vieren, verhalen delen en blijven inspireren. Een mentaliteitsverandering is alleen mogelijk als we deze samen dragen. Alleen samen creëren we de cultuur die nodig is om de uitdagingen van onze tijd aan te kunnen gaan. Laten we in 2025 samen meer dan ooit de waarde van sociaal werk erkennen. Dit is onze kans om een verschil te maken. Niet alleen voor vandaag, maar juist ook voor nieuwe generaties.
Jacqueline Vonk
